5 tips om creatiever te worden

Heb je een probleem waar je maar niet uitkomt? Dan wil een flinke dosis creativiteit nog weleens helpen. Maar hoe kom je daar nou aan? Volgens brainstormgoeroe Maurits Brans moet je eerst weten wat je probleem precies is. Loop je vast tijdens het formuleren van de hoofdvraag van je scriptie? Of ga je op vakantie, maar wil je zoveel highlights zien dat je bang bent dat je tijd tekort komt?

1. Maak een duidelijke probleemstelling

Pas als je je probleem in kaart hebt gebracht, kun je er een creatieve oplossing op loslaten. ‘Dat doe je door jezelf de vraag te stellen wanneer je probleem is opgelost’, vertelt Brans. ‘Neem het voorbeeld van de vakantie. Welke dingen wil je gedaan hebben om het gevoel te hebben dat je niks gemist hebt?’

Dit is het moment waarop je álles moet opschrijven wat er in je opkomt. Hoe stom, onbenullig en voor de hand liggend je idee misschien ook klinkt. ‘Mensen denken vaak dat ze direct met iets baanbrekends moeten komen, maar dat hoeft helemaal niet. Het belangrijkste is dat je straks kunt kiezen uit alternatieven’, aldus Brans. ‘Iets kiezen uit meerdere alternatieven geeft een veel bevredigender gevoel dan direct de knoop doorhakken.’

2. Ga op zoek naar gekke oplossingen

Oké, er staan nu honderd oplossingen voor je probleem op het papier. Sommige zijn een tikkeltje saai, dus je wilt iets creatievers bedenken. Hoe doe je dat? Daarvoor gaat Brans terug naar de probleemstelling die je in het begin geformuleerd hebt. Daarna verander je een klein detail. ‘Als de probleemstelling ‘de wachtrijen moeten worden verkort op Schiphol’ is, maak je daar ‘de wachtrijen moeten worden verlengd op Schiphol’ van bijvoorbeeld. Dan kom je weer op hele andere ideeën.’

Ook bizarre verbanden trekken is een geliefd trucje bij Brans. ‘Sla de krant eens open en betrek wat je ziet op je probleem. Misschien staat Rutte wel op de voorpagina. Dan kun je bedenken wat Mark Rutte zou doen met jouw probleem. Zo laat je je inspireren.’

3. Laat je (negatieve) oordeel varen

Maar alle trucjes van de wereld gaan je niet helpen als je je (negatieve) oordeel niet voor je kunt houden. Brans: ‘Van jongs af aan wordt ons geleerd om kwaliteit te beoordelen. Van je rapport tot hoe hoog je kunt springen tijdens de gymles. We zijn zo gewend de beste te willen zijn, dat we bang zijn om af te gaan. Je vreest dan al snel dat je idee dom is of saai.’ Volgens Brans blokkeert die angst alle creativiteit. ‘Tijdens het bedenken van ideeën moet je onthouden dat álles mag.’

4. Neem de tijd op de wc

Het helpt als je al deze ideeën tegen iemand aan kunt houden, want volgens Brans ben je het creatiefst in tweetallen. ‘Het liefst werk je samen met iemand die heel anders is dan jij, want dan krijg je meer diversiteit in je denkproces.’ En… neem gerust de tijd op de wc.

‘Ik heb een kwalitatief onderzoek gedaan waaruit blijkt dat mensen vooral op het toilet en onder de douche de beste ideeën kregen. Op zulke momenten focus je juist niet op het probleem, je laat het even liggen. Juist als je niks wilt, krijg je de meest schitterende ideeën.’

5. Kies het beste idee

Heb je briljante ideeën? Top. Dan is het nu tijd om te kiezen. Ook daarvoor ga je weer terug naar het probleem waar je wat creativiteit voor nodig had. Welke oplossing voldoet het best aan jouw eisen? ‘Als je dan kiest, weet je heel weloverwogen dat er geen beter idee is dan dat. Dat is een heel fijn gevoel. Vooral als het over belangrijke dingen gaat als een studiekeuze of het in de markt zetten van een nieuw product.’